خصوصیات گفتمان انقلاب اسلامی (3)
مطالب پیشین:
- انتخابات و ترویج گفتمان انقلاب اسلامی
- انقلاب و گفتمان های دیگر
- خصوصیات گفتمان انقلاب (1)
- خصوصیات گفتمان انقلاب (2)
6. زنده کردن شعار عدالت:
قبلا گفته شد که در تمدن غربی اصل بر «سرمایه داری» است و از نظر آنان عدالت صرفا «توزیع فقر» است، لذا از دید آنان مهمترین شعار «توسعه» (در مقابل عدالت) است. اما حضرت امام با شعار «عدالت» پا به عرصه مبارزه گذاشتند. از دید ایشان عدالت مهمترین شعار بوده و بر همه چیز مقدم است. بلکه باید گفت از دید ایشان رمز پیشرفت کشور، در عدالت است، چنانچه که حضرت امیر می فرمایند: «السعة فی العدل» پیشرفت جامعه در پرتو عدالت خواهی تحقق می یابد.
- در مکتب قرآنی قسط و عدل شریف ترین مفهوم است به طوری که یکی از مهمترین اهداف انبیاء بر پایی جامعه ای بر مبنای عدالت است. لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمیزانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ (حدید / 25)
- بزرگترین شعار اجتماعی اسلام عدالت است. و اسلام جامعه سازی خویش را بر محور عدالت انجام می دهد. همانطور که به اعتراف دوست و دشمن، «عدالت» صفت بارز حضرت امیر المومنین بود و چنانچه حضرت صاحب العصر (عج) نیز به عدالت معروف اند و ما همگی منتظر حکومت عدل جهانی ایشان هستیم. پس عدالت خصیصه ای بارز در «نظام اندیشه اسلامی» است.
- البته از دید اسلام، عدالت صرفا منحصر در عدالت اقتصادی نمی شود، بلکه عدالت در همه ابعاد آن مانند عدالت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، حقوقی و .... مورد نظر است. از طرف دیگر عدالت باید با «معنویت و عقلانیت» همراه باشد، و عدالت بدون «معنویت و عقلانیت» اصلا با آموزه های اسلامی سازگار نیست. (توضیح این مطلب نیاز به بحثی جدا دارد.)
- ما معتقدیم که اگر عدالت به درستی اجرا شود، کشور به سرعت پیشرفت می کند. در واقع اجرای درست عدالت خود سبب پیشرفت می شود. به همین خاطر در گفتمان انقلاب مدل پیشرفت بر اساس عدالت تعریف می شود. و از همینجا است که ما مخالفیم با اینکه عدالت را «توزیع فقر» بخوانند و یا آنکه «توسعه» را بر آن مقدم بدانند.
- متأسفانه تا پیش از دولت نهم، (یعنی در دولت اصلاحات و دولت سازندگی) شعار «عدالت» از قاموس سیاسی کشور خارج شده بود، و دولتها به جای تکیه بر مدلهای «پیشرفت اسلامی»، به سمت اجرای مدل های «توسعه غربی» رفتند. و با افتخار شعار «توسعه سیاسی، توسعه اقتصادی، توسعه فرهنگی» سر دادند. نتیجه این رفتار نیز چیزی جز این نشد که عدالت بر زمین ماند.
- دولت نهم و دهم، اگرچه توانست شعار عدالت را مطرح کند، و اقدامات خوبی نیز در این راستا انجام دهد، اما به علت ضعف بینش در فهم عمیق لایه های عدالت، نتوانست آنچنان که باید و شاید از عهده این مسئله بر آید. اما همین که توانست این شعار را دوباره در فضای سیاسی کشور مطرح کند گام بلند و ارزشمندی برداشت. (رهبری نیز در مراسم تنفیذ دولت نهم به این نکته اشاره کردند.)
- و متأسفانه بیشتر کاندیداهای امروزی نیز دچار چنین اشتباهی شده اند، برخی اساسا «عدالت» را بر محور «توسعه غربی» معنا می کنند، و برخی دیگر معنایی سطحی و غیر عمیق از عدالت ارائه می دهند. اما بررسی مواضع و نظریات دکتر سعید جلیلی نشان می دهد که ایشان نسبت به این مسئله نگاه درستی دارند. چنانچه بارها در سخنرانی ها و مناظرات در مورد این مسائل سخنان عمیق و دقیقی را مطرح کردند. (و البته دکتر حداد عادل نیز در این زمینه سخنان درخور توجهی مطرح کرده اند.)
- (استناد: سخنان امام و رهبری را می توانید در اینجا مشاهده کنید.)
7. انقلاب فرهنگی:
شعار مهم دیگر انقلاب بازگشت به دین و معنویت بود، بر خلاف تمدن غرب و شرق که از دین و معنویت گریزان بودند. به همین خاطر انقلاب ما در واقع «انقلاب فرهنگی» بود. گفتمان انقلاب مبتنی بر قرائت جامع از دین بود که معتقد است همه ابعاد مادی و معنوی باید در کنار هم قرار گیرند و همه ساختارهای جامعه بر اساس مبانی فرهنگی - دینی تعریف شوند. و این یعنی تقابل جدی با آنچه در درون تمدن غرب می گذشت، تمدنی که معتقد بود دین توانایی مدیریت جامعه را ندارد.
- از آنجا که نقطه قوت انقلاب ما در بعد فرهنگ بود، لذا دشمن نیز با هزینه کردن میلیاردها دلار، سعی کرده است با «تهاجم فرهنگی»، «شبیخون فرهنگی»، «ناتوی فرهنگی»، «جنگ نرم» و ... در مقابل موج فرهنگی انقلاب بایستد و سرچشمه انقلاب را در ایران خشک کند. کاری که علارغم هزینه های سنگین آن، هنوز نتوانسته آنچه را که آنان می خواستند عملی کند.
- فرهنگی بودن ماهیت انقلاب باعث شد که «مفاهیم فرهنگی» عظیمی در «گفتمان انقلابی ما» تولید شود و ادبیات ویژه ای به وجود آورد. مفاهیمی چون: «دانشگاه اسلامی»، «وحدت حوزه و دانشگاه»، «تولید علم»، «جنبش نرم افزاری»، «علم دینی»، «دانش های اسلامی»،«علوم انسانی اسلامی»، «بسیج حوزه و دانشگاه»، «تمدن اسلامی»، «نظام تمدن گرا»، «تربیت قرآنی»، «الگوهای تربیت نیروهای تمدن اسلامی»، «کرامت زن»، «کرامت انسانی»، «هنر انقلابی»،«عدالت رسانه ای»، «اخلاق و معنویت»، «حیات طیبه»، «مدل های پیشرفت»، «پیشرفت گلخانه ای»، «عدالت و پیشرفت»، «جامعه سازی قرآنی»، «مهندسی فرهنگی»، «سبک زندگی اسلامی»، ( و احتمالا در آینده «الگوی شهر اسلامی») و ..... جزو مفاهیمی است که توسط امام خمینی و امام خامنه ای در گفتمان انقلاب مطرح شده است.
- همه این مفاهیم برخاسته از بستر واحدی است، و همچون دانه های یک تسبیح هستند که زنجیروار در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. فهم دقیق و عمیق اینها در صورتی به دست می آید که بستر و نخ تسبیح را به خوبی فهمیده باشیم. به عبارت دیگر، این مفاهیم صرفا واژه آرایی و بازی با الفاظ نیست، بلکه مفاهیم به هم پیوسته ای است که از آبشخور واحدی سرچشمه گرفته است.
- بحث در مورد هر یک از این موارد و ضمیمه کردن نظریات امام و رهبری، خارج از این مقال است، اما توجه به حجم عظیم مفاهیم تولید شده و میزان اهتمام رهبران انقلاب به این مسائل، به ما نشان می دهد، چرا باید معتقد باشیم که انقلاب ما «انقلاب فرهنگی» بود.
8. باقی خصوصیات گفتمان انقلاب:
طرح و برررسی همه خصوصیات «گفتمان انقلاب» کاری طاقت فرسا است، (هرچند در این زمانه جای خالی این مباحث کاملا محسوس است.) زیرا گفتمان انقلاب اسلامی در بسیاری از عرصه ها همچون سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصاد، حقوق و ... دارای نظریات بدیعی است و تا کنون مفاهیم و ادبیات ویژه ای در این بستر خلق و ابداع کرده است. تبیین هر یک از این مفاهیم و تشریح ارتباط این مفاهیم با یکدیگر از حوصله این مقال خارج است.
در ادامه صرفا به چند نمونه از این موارد اشاره می کنم: «استقلال»، «آزادی و آزادگی»،«عزت ملی»، «مردم سالاری دینی»، «توحید کلمه و اتحاد ملی»، «مردمی بودن»، «نظام سازی اسلامی»، «جمهوری اسلامی»، «مبارزه با فساد»،«ساده زیستی و دوری از اشرافی گری»، «مقابله با اسراف و تبذیر»، «نوآوری و شکوفایی»، «خودکفایی و تولید ملی»، «جهاد سازندگی»، «اقتصاد ملی»، «اقتصاد مقاومتی» و ....
نتیجه:
نتیجه ای که می خواستم از این بحث ها بگیرم این بود که بگویم «گفتمان انقلاب»، صرفا مبتنی بر چند شعار و چند جمله نیست. بلکه اندیشه ای منسجم، پیچیده، عمیق و پیشرو در عرصه های مختلف زندگی بشری است، به طوری که منجر به تحولی عمیق در همه ساحت های جامعه بشری خواهد شد، و نظامی متفاوت رقم خواهد زد.
پس اگر ما می خواهیم به انقلاب خود پایبند باشیم، و اگر می خواهیم جهت گیریهایمان در راستای انقلاب باشد، ابتدا باید برای فهم بهتر و دقیقتر «گفتمان انقلاب» تلاش کنیم.
من با چکیده ی مطالب موافقترم
چند راهکار
1-مهمترین عناوین رو hi-light کرد واسه ادمای کم حوصله
2-تو 5-6 سطر خلاصه کنی
3-خیلی صریح و شفاف بگی رای ما جلیلی دلیلاشم بماند