حرکت

أللهم أخرجنی من ظلمات الوهم و أکرمنی بنور الفهم

حرکت

أللهم أخرجنی من ظلمات الوهم و أکرمنی بنور الفهم

حرکت

مقام معظم رهبری:
باید همه‏ آحاد ملت، کوچک و بزرگ، مسئولان در سطوح مختلف و هرکس که کارى در دستش است، این نکته را حدیث نفس خود کند و پیمان ببندد که راه امام را ادامه دهد و به سمت هدفهاى او «حـرکـت» کند.

آخرین نظرات

انقلاب و گفتمان های دیگر

دوشنبه, ۱۳ خرداد ۱۳۹۲، ۰۷:۲۰ ق.ظ

  

    

مطالب پیشین:


  

      

مقدمه:

برای شناخت بهتر «انقلاب»، باید نگاهی به دیگر گفتمان های رایج دنیا بیندازیم. زیرا حضرت امام خمینی عَلَم «گفتمان انقلاب» را در مقابل دیگر گفتمان های رایج دنیا برافراشته اند، و از همینجا بود که شعار «نه شرقی نه غربی، جمهوری اسلامی» جزو مهمترین شعارهای انقلابی ما شد. بنابراین ابتدا لازم است بدانیم چه گفتمان هایی داریم، و اینکه تمایز آنان با گفتمان امام در چیست؟

نه شرقی نه غربی  

شکل گیری گفتمان غرب و شرق: 

  1. «تمدن غرب» مجموعه ای از اندیشه ها، ساختارها، رفتارها، ابزارها و تکنولوژی هایی است که در گستره زمانی در ساختاری به هم پیوسته تولید شده است.  این تمدن به گونه ای طراحی شده است  که در آن تمامی غرایض شهوانی و حیوانی به بهترین شکل مورد توجه قرار می گیرد. در یک نگاه کلی می توان گفت تمدن غرب در بعد اقتصادی بر پایه ربا، در بعد اخلاقی مبتنی بر اخلاق بدون معنویت و در بعد سیاسی مبتنی بر سیاست سکولار و به طور کلی در همه ابعاد خویش بر اندیشه های «اومانیسم» (انسان گرایی) بر پاشده است، و معتقد است برای تدبیر در دنیا هیچ نیازی به ادیان الهی ندارد.

 

  1. تمدن غربی ـ امریکایی سعی کرده است با استفاده از پیشرفت های خیره کننده خویش و گسترش علوم و فنون و ابزار و تکنولوژی های متنوع، ظاهری دلفریب برای خویش ایجاد کند، و خود را در اوج قدرت و شکوه نشان دهد، قدرتی که یاد آور افسانه های فرعون و قارون است. بدین ترتیب توانسته خود را به عنوان الگویی برای پیشرفت به کل دنیا معرفی کند. آنان با تبلیغ و پروپاگاندا، با تشویق و تحسین و گاه با زور سر نیزه و حمله نظامی، سعی کرده اند کشورهای دنیا را متقاعد کنند تا از «مدل های توسعه» ای که آنان طراحی کرده اند پیروی کنند. (این مدل های توسعه همان الگوهایی است که تحت عنوان توسعه سیاسی، توسعه اقتصادی، توسعه فرهنگی و .... در جامعه ما مطرح می شود!) آنان دنیا را «دهکده جهانی» نام نهادند و امریکا را «کد خدای» آن دانستند. و این به آن معنا است که همه دنیا باید در ذیل یک الگوی واحدی اداره شود، الگویی که از جانب تمدن غربی ـ امریکایی تحمیل می شود.

 

  1. مهمترین محور در تمدن غربی، که از آن به روح تمدن غرب تعبیر می کنند، ترویج «سرمایه داری» است. در تمدن غرب مهمترین طبقه در جامعه، طبقه سرمایه داران است. آنان هستند که می توانند باعث پیشرفت و ترقی جامعه شوند، و اگر پول و سرمایه آنان نباشد، جامعه در فقر و فلاکت خواهد ماند، پس آنان حق عظیمی بر گردن جامعه دارند، و قشرهای مستضعف باید در خدمت آنان باشند. در واقع از دید تمدن غرب عدالت هیچ معنایی ندارد، آنان معتقدند  برای توسعه جامعه، لازم است برخی مستضعفین قربانی شوند، و چاره ای جز این نیست. آنان حتی به خود اجازه می دهند برای توسعه و جلب منافع خویش مردم کشورهای دیگر را نیز به استثمار و استضعاف بکشانند، به همین خاطر مرتکب جنایات بزرگی شده اند، از استثمار ده ها کشور تا به راه انداختن جنگ های جهانی، از کشتار بی رحمانه سرخپوستان امریکایی، تا کشتار بی رحمانه مردم ژاپن توسط بمب های اتمی، از حمله وحشیانه به عراق و افغانستان، تا حمایت از وحشی گری های اسرائیل در فلسطین اشغالی و  ...

 

  1. همین روح سرمایه داری، باعث شد برخی از اندیشمندان و مردم مستضعف از تمدن غرب بیزار شوند. در نتیجه گفتمان جدیدی در مقابل تمدن غرب شکل گرفت، که به نام «کمونیسم یا سوسیالیسم» مطرح شد. اینان معتقد بودند به جای توسعه سرمایه داری باید به فکر عدالت و تقسیم امکانات بین همه جامعه بود. هرچند آنان برداشت سطحی و ساده انگارانه ای از عدالت داشتند، اما در مقابل روح سرمایه داری تمدن غربی ایستادند. و از آنجا که تفکر کمونیسم بیشتر در شرق رواج یافت، در نتیجه دو گفتمان غربی و شرقی در برابر یکدیگر قرار گرفتند. و تا سالها درگیری های زیادی بین این دو به وجود آمد. (البته ناگفته نماند که از نگاه بسیاری از تحلیل گران، کمونیسم در واقع سر در آبشخور تمدن غرب داشت، و قرار بود همچون سوپاپ اطمینان عمل کند!)

  

گفتمان های رایج در ایران: 

  1. به موازات این گفتمان های جهانی، در ایران نیز تا پیش از انقلاب سه گرایش در بین متفکران و مردم رایج بود:
  • غرب زدگی: اینان معتقد بودند که تنها راه برای پیشرفت ایران این است که  مدل های توسعه غربی به طول کامل در ایران اجرا شود. جمله معروف تقی خان ناظر به این مسئله بود که گفت: «ما باید از نوک پا تا فرق سر فرنگی شویم
  • کمونیسم: اینان معتقد بودند باید در ذیل گفتمان کمونیست حرکت کنیم، و حتی خواستار این بودند که ایران جزوی از مستعمرات شوروی باشد.
  • متحجران: گرایش دیگری که در ایران رایج بود، قشرها و رجال مذهبی بودند که به طور کلی از مسائل سیاسی و اجتماعی جدا شده بودند، و کاری به این امور نداشتند، آنان معتقدند بودند که اسلام دینی فردی و صرفا اخلاقی و معنوی است، و نباید در این امور دخالت کرد.
  • جمع بندی: وجه اشتراک این سه گفتمان این بود که دین نباید وارد بحث های سیاسی و اجتماعی شود، و صرفا در کنج اتاق و در محراب مساجد خلاصه شود. اما این سه مشرب پس از ظهور «گفتمان انقلاب اسلامی» کم رمق و بی جان شدند.

 

  1. در چنین شرایطی حضرت امام خمینی با شعار نه شرقی و نه غربی در ایران ظهور کرد. ایشان معتقد بود که ما نه دنبال اجرای مدلهای توسعه تمدن غربی هستیم و نه همچون کمونیست ها عمل می کنیم، بلکه ما به دنبال « تمدنی نوین مبتنی بر اندیشه اسلامی» هستیم. تمدنی که مدل های پیشرفت خود را از دل قرآن و احادیث اسلامی اتخاذ می کند، نه بر اساس مدل های توسعه غربی و شرقی. و به این ترتیب اساسی ترین مفهوم در گفتمان انقلاب اسلامی، یعنی «برپایی تمدن اسلامی» در بین نخبگان و جامعه مطرح شد.

امام آمد 

  1. حضرت امام معتقد بودند انقلاب اسلامی، خروش در برابر برداشت متحجرانه از اسلام و طغیان علیه اندیشه های روشنفکرانه غرب گرا و شرق گرا بود. (به روشنفکرانی که نگرش های غرب زده یا شرق زده دارند متجدد گفته می شود.) چنانچه ایشان در غالب سخنرانی ها و بیانات خویش از طیف متجدد و متحجر به بدی نام می برند و همیشه سعی در نقد سخنان و رفتار آنان دارند. ایشان در نامه مشهور خویش به سید حمید روحانی، که در مورد ثبت «تاریخ انقلاب» سخن می گویند، در مورد اهداف انقلاب ایران چنین می نویسند: «از شما مى‏خواهم هر چه مى‏توانید سعى و تلاش نمایید تا هدف قیام مردم را مشخص نمایید، ... شما باید نشان دهید که چگونه مردم، علیه ظلم و بیداد، تحجر و واپسگرایى قیام کردند و فکر اسلام ناب محمدى را جایگزین تفکر اسلام سلطنتى، اسلام سرمایه دارى، اسلام التقاط و در یک کلمه اسلام امریکایى کردند.» (صحیفه امام، ج 21، ص 240)

 

انشاء الله در پست بعدی در مورد گفتمان حضرت امام بیشتر سخن خواهم گفت.

نظرات  (۳)

طیب الله.خیلی خوب بود
سلام!!
وبلاگ مفید و ارزشی دارین !
ایشالا سر فرصت بیام و کامل بخونم!!
سلام
بروزم
با
کَمَکِی راجب مرگ...

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">